 |
| © 2011 benimyemekkitabim.com - Tüm hakları saklıdır |
“Meşhurdur ikinci derecede ısıdır yaabisdir cimaa gayet kuvvet virir acem diyarında gayet muteberdir döğerler bal ile ya şeker ile balûze gibi bişürüb ısıcak gahve gibi içerler.”
Oldukça eskiydi yani hikayemiz...Osmanlı saraylarındaki “Halvahane”lerde niceleri konuşmuştu bu aşkı, hatta İbn-i Sina’nın “Kanun” unda da yer bulmuştu kendine.
Kimilerine kuvvet, kimilerinin derdine ilaç olmuştu.Roma´dan Osmanlı´ya kadar nice hekimler, botanikçiler yazmışlardı tarihler boyunca bu aşkı.
Kimilerine kuvvet, kimilerinin derdine ilaç olmuştu.Roma´dan Osmanlı´ya kadar nice hekimler, botanikçiler yazmışlardı tarihler boyunca bu aşkı.
Salep ile dondurmanın Orkide aşkından bahsedeceğim bugün sizlere.
Evvel zaman içinde, soğuk kış gecelerinin buğusu üzerinde tüten sıcacık tarçınlısı Salep ile kavurucu yazların kahraman kurtarıcısı dondurma, güzeller güzeli nazlı orkideye aşık olmuşlardı…
Orkide´de bu aşıklara cevap vermekte gecikmemiş, herikisine birden ilan-ı aşk etmişti.Böylece Orkide aşkı, bazen sıcak bazen soğuk ama yüzyıllar boyunca devam etmiş ve günümüze kadar ulaşmıştı.
Biraz acı biraz tatlı, sırlarla dolu hikayemiz tamda burda başlıyor.
Bugün birçok insan, kışın içini ısıtan salebin ve yazın serinleten dondurmanın içindeki sırrın Orkide olduğunu bilmez.Salep, Orkide ailesinin, Türkiye’de yetişen bazı cins ve türlerinin toprakaltındaki yumrularından elde ediliyor.Sonra kışın içtiğimiz sıcak içecek oluyor, geleneksel tedavide kullanılıyor ve tabiki dondurmanın içinde de yerini alıyor, özellikle Maraş dondurmasının.
Ancak hikayemizin bu kısmı oldukça acıklı.Öyleki, küçük paketler halinde satılan hazır içeceklerin içerisindeki salep oranı tartışmaya açık olmakla birlikte, belkide çok yakın bir zamanda bu keyiften mahrum kalabiliriz.
Ancak hikayemizin bu kısmı oldukça acıklı.Öyleki, küçük paketler halinde satılan hazır içeceklerin içerisindeki salep oranı tartışmaya açık olmakla birlikte, belkide çok yakın bir zamanda bu keyiften mahrum kalabiliriz.
Peki neden hikayemiz bu kadar acıklı bir hal alıyor.Çünkü, bilinçsizce ve aşırı toplamadan dolayı, Anadolu´da doğal olarak yetişen bu orkide türleri tükenmek üzere.Daha açık bir dille ifade etmek gerekirse, orkidenin köklerinde yaşamını sürdürebilen salep yumruları, daha fazla kazanabilmek uğruna bilgisizce topraktan sökülüyor ve işe yarayan kısımları alındıktan sonra orkideyi tekrar toprağa gömmek yerine açıkta bıraktıkları için orkideler kuruyup ölüyor.
Oysa sürdürülebilir orkide toplayıcılığı sağlamak için yapılacak şey çok basit görünüyor.Salep elde edilen orkidelerde bir kaç yumru var.Sökülen orkide yeniden yerine dikilirse bir sonraki sene aynı yerden tekrar ürün toplanabiliyor. Yani aslında bilinenin aksine ise yaramadığı düşünülen yumru çimlenme potansiyeline sahip-miş-.
Diğer yandan, Salep orkidelerinin neslinin tükenmesinde başka bir faktörde hızlı şehirleşme.Bugün, bu tip orkidelerin yetiştiği Muğla’da, turistik tesislerin ve Yatağan´da yapılan santralin ardından hızlı şehirleşmeyle birlikte bu bölgedeki orkideler hızla kayboluyorlar.
Özellikle Maraş Dondurması olarak bilinen dondurmaya tat ve koku kazandıran, dünyada sadece Kahramanmaraş'ın dağlarında yetişen bir orkide türüde toplanmadan dolayı azalmıştır.
Neyseki bu tip orkideler sadece buralarda yetişmiyor.Türkiye’de 24 cinse ait 170 civarında orkide türü bulunuyor; bunlar ağırlıklı olarak Güney Batı Ege, Karadeniz Bölgesi ve Toroslar’da yetişiyor.
Orkide neslinin devamı için çaba gösteren insanlarda var. Sualtı Araştırmaları Derneği (SAD)bunlardan biri ve orkidelere zarar verilmesinin önüne geçmek için ’’Orkidelerin Çığlığı’’ adlı bir projeyi hayata geçirmişler.Proje kapsamında ’’orkide tarımı’’ uygulamasıyla Orkide toplayıcılarını bilinçlendirmek için arazi çalışmaları yapıyorlar. Alkışlanması gereken bir proje
Salep için her yıl, bilinçsizce ve kontrolsüz olarak tonlarca orkide yumrusu toplanıyor.Sadece ihraçtan men ederek maalesef bu orkideler korunamıyor.İç ticaretinin boyutları hakkında birşey söylemek ise pek mümkün görünmüyor ve tartışmaya açık.
Ülkemiz için son derece değerli olan orkidelerin korunmalarına ilişkin, doğadan toplatılması ile ilgili yönetmelikler hazırlanabilir ve ticareti mutlaka kontrol altına alınmalıdır.Ayrıca Orkide üretimi için uygulanabilir ve ucuz teknikler araştırılmalıdır.Bizlerde doğal dengeyi korumak adına üzerimize düşeni yapmalı ve gereken duyarlılığı göstermeliyiz.
Orkideleri bilinçsizce toplayanlardan biri yada birileri bu yazıyı yada benzerlerini okuyacakmıdır bilinmez.Ama bir insani bile harekete geçirebilirsem hedefime ulaşmış olacağım.
Orkide... aşkı için hiçbir fedakârlıktan kaçınmayacağını anlatmak isteyenlerin çiçeği...
Yüzyıllardır büyük bir aşkla ve sökülüp atılmasına rağmen inatla onu yokedenler için yaşamaya devam ediyor. Orkide´nin aşkı devam ediyor...
Peki ya aşk birgün biterse?
Yüzyıllardır büyük bir aşkla ve sökülüp atılmasına rağmen inatla onu yokedenler için yaşamaya devam ediyor. Orkide´nin aşkı devam ediyor...
Peki ya aşk birgün biterse?
2 yorum:
elinize sağlık , güzel hikayeymiş.
Tesekkur ederim =) sevgiler...
Yorum Gönder